Ordu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Mustafa Genç beyefendinin özel davet ile 25-26 Ağustos 2015 tarihinde Ordu’da bulunan Matrak Sporu Kurucusu Matrakçı Efkan Çalış Malarzgirt Zaferinin 944. yıl dönümü kutlamalarına katıldı.

 

Ordu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Mustafa Genç Zafer kutlaması açılış konuşmasında; “İşte bugün birlik ve beraberliğe en çok ihtiyaç olduğumuz bugün de Malazgirt Zaferi’nin 944. yılını hep birlikte kutluyoruz. Cenabı Allaha ne kadar şükretsek azdır, ülkemizde onlarca oyun oynanmasına rağmen biriz, birlikteyiz dimdik ayaktayız. İnşallah bundan sonrada Anadolu topraklarında hüküm sürmeye devam edeceğiz. Bu programın burada yapılmasına maddi ve manevi destek olan başta Gençlik ve Spor Bakanlığımıza, Eğitim ve Kültür Genel Müdürlüğümüze, Spor Genel Müdürlüğümüze, Ordu Büyükşehir Belediyesine, Gençlik Merkezimize, Çalışma arkadaşlarımıza ve bu programı duyuran basın mensubu arkadaşlarımıza, Matrak ustası sayın Efkan Çalış ve Kırgızistan’dan gelen ailemize huzurlarınız da teşekkür ediyorum. İnşallah bu program hayırlara ve uyanışımıza vesile olur” dedi

Altaş Tv de her iki günde canlı olarak yayınlanan programlarda Matrak sporunu tanıtan Efkan Çalış ” Malarzgirt zaferi ile başlayan Anadolu’da ki kültürel hareketliliği tüm dünyaya yaymak istediğini” söyledi.

Ordu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Mustafa Genç beyefendinin Matrak sporuna ilgisi ve Ordu ilinde bu sporun başlatılmasını sağlamasının önemli bir adım olduğunu belirten Matrakçı Efkan Çalış bu çalışmanın diğer illere örnek teşkil edeceğini söyledi.

Bu faaliyet ile Ordu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürlüğüne bağlı Gençlik Merkezlerinde Matrak sporu başlatılmış oldu.

Ordu Gençlik Hizmetleri ve Spor İl Müdürü Mustafa Genç beyefendiye Matrak sporu camiası adına teşekkür ederiz.

19 Mayıs Gençlik ve Spor bayramı Matrak Şampiyonası Ankara bölgesi kulüplerinin katılımı ile başarılı bir şekilde tamamlandı. 

 

Atatürk Kültür Merkezi Başkanlığı tarafından Bosna Hersek, Saray Bosna ve Mostarda 8-12 Nisan 2015 tarihleri arasında düzenlenen Türk ve Bosnalı bilim insanlarının katıldığı Matrakçı Nasuh Şehir minyatürleri sergisi tamamlandı. Atatürk Kültür Merkezî Başkanı Prof. Dr. Turan Karataş, Başkan Yardımcısı Şaban Abak beyefendilere Osmanlı Cenk Sanatı Matrak sporunu tanıtma imkanı vererek Türk kültürünü Bosna Hersekte sevdirdikleri için teşekkür ederiz.

Prof.Dr.Nurhan Atasoy ve Prof.Dr. Seyit Ali Kahraman ve Matrak Sporu Kurucusu Efkan Çalış’ın konuşmacı olduğu panelde Matrakçı Nasuh her yönü ile tanıtıldı.

Saray Bosna  ve Mostar’da Matrakçı Efkan Çalış’ın yaptığı Matrak gösterisi herkesin ilgisini çekti takdir topladı. Yaşlı Bosnalı kadınlar Matrak sporunu torunlarının öğrenmesi için talepte bulundular.

Saray Bosna Yunus Emre Enstitüsünün misafirliginde gerçekleşen faaliyette Sarı Saltuk türbesi ve Mostar şehride gezildi.

Mostar Başkonsolosu Tolga Bermek beyefendiye yapılan ziyarette Matrak sporu Kurucusu Matrakçı Efkan Çalış Matrak sporunun Baskonsolosluk yardımı ile Bosna Hersekte yayılması için Dünya Matrak Derneği olarak işbirliği yapmaya hazır olduklarını belirtti.

http://www.akmb.gov.tr/Haber.aspx?HaberId=104

TULUM SPORU

Osmanlı’da Tulum oyununu oynayanlara Tulumcu, Tulukçu veya Tulukbaz denirdi. Bu oyunun Osmanlı’da iki ayrı amaç için kullanıldığını tespit ettim.. Birinci amaç Osmanlı’da meydanlarda halka açık olarak yapılan Padişahın ve ileri gelenlerin seyrettiği şenlik, düğün ve gösterilerde gösteri yapan sanatçıların, esnafın kalabalığın müdahalelerine maruz kalmadan gösterilerini yapmaları için güvenliğin sağlanması maksatlı kullanılmasıdır. Tulumcular bu görevi yaparken adeta bir tiyatro sanatçısı ve güvenlik gibi hareket etmekteydiler. Osmanlı’da Tulum oyununun ikinci şekli ise bir Cenk sanatı olarak icra edilen Tulum oyunudur.

 Spor oluşturma konusunda edindiğimiz tecrübe ve ortaya koyduğumuz sporların halkımız ve dünya halkları tarafından sevilip kabul görmesi ile bir Türk oyununu daha spor olarak kurma görevini üstlendim. Bu oyunun benzeri Anadolu’da halen Derici esnafı tarafından halk oyunu olarak yapılmakta olup, özellikle Niğde’nin Bor ilçesinde varlığının sürdürülmesi için gayret gösterilmektedir. Fakat spor kural ve kaidelerinden uzak olduğu için sesini geniş kitlelere duyuramamaktadır. Bor’da yapılan Tuluk oyununda amaç oyuncuların tulumları birbirine çarptırması üzerinedir. Bizim hayata geçirdiğimiz ve spor olarak kurduğumuz Tulum sporunun ise Osmanlı’da olduğu gibi karşılıklı rekabete dayanan, rakibe vurmak üzere bir teknik metodu vardır.

 Cenk Sanatı Matrak ile birlikte Tulum oyununun da yok olmaması ve bu kültürden önce çocuklarımız, gençlerimiz ve halkımızın istifade etmesi ve sonrasında dünya halklarının istifade etmesi için, Çanakkale Zaferinin 100. yılında bu savaşta Şehit olan aziz ecdadımızın anısına 18 Mart 2015 tarihinde spor olarak kurdum.

 Tulum oyununu icra edenler maharetlerini Sultanahmet meydanında gösterirlerdi.. Tulumcuların gösterilerinde amaç; Matrak oyununun birinci metodu olan Matrak kalkan da olduğu gibi kafaya vurmak üzereydi. Tulum sağ elde diğer el ise Tomak oyununda olduğu gibi boş olmak üzere oyuncunun rakibin vuruşundan kendisini koruması metoduna dayanmaktaydı. Esasında Tulum ile yapılan gösteriler daha çok her gün sıkça talimi yapılmış bir cenk metodunun Padişahın ve halkın beğenisine sunulmasıydı.

 Tulum oyununda amacın kafaya vurmak olması Matrak oyununda olduğu üzere zor olanı başarmak ya da düşman askerinin başına vurarak devirmek için bir talimdi. Bu oyunun diğer bir özelliği de Matrak ve Tomak oyununda olduğu üzere Kılıç talimi ve diğer savaş aletlerinin talimi maksatlı yapılmasıdır.

Tulum oyunu diğer taraftan yastık dövüşü adı ile zaman zaman televizyon ekranlarında filmlerde gördüğümüz hareketlere benzese de yastıkla dövüşen kişilerin genel amacı kılıç talimi yapmak olmayıp yastığın içindeki kaz tüyleri dökülene kadar devam eden eğlence maksatlı bir süreçtir. Diğer taraftan Matrak ve Tomak oyunlarında olan, sporcuları ve seyredenleri eğlenceye boğan doğal yapı Tulum oyununda da fazlasıyla mevcuttur.

 Kültürümüzü korumak ve yüceltmek adına unutulmuş sanatlarımızı sporlaştırarak geleceğe taşıma gayretimiz ile Matrak, Tomak, Cenk, Mızrak, Hançer, Türk kılıcı, Yatağan Kılıcı ve Osmanlı Kılıcı teknikleri ve son olarak tulum oyununu da kültürümüze kazandırdım. Dünya durdukça ebed müddet devletin yaşaması ve kültürümüzün tüm dünyayı sarması Yüce Mevla’dan dileğimdir.

 Cesaret, Erdem, Nitelik ve Kültürün hayatımıza yol gösteren ışıklar olması dileğiyle…

Cenk Sanatı Matrak sporu

Kurucu

Matrakçı Efkan ÇALIŞ

Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu tarafından düzenlenen Matrakçıların Piri Matrakçı Nasuh’un Resim sergisi açılışı Ankara’da yapıldı.  Atatürk Kültür Merkezi Başkanı  Prof. Dr. Turan Karataş Beyefendinin yaptığı açılışa Atatürk Kültür Merkezi Başkan Yardımcısı Şaban Abak Beyefendi ve Matrak sporu Kurucusu Efkan Çalış’da katıldı. Sergide   Matrakçı Nasuh’un hayatı eserleri ve Matrak sporu ile ilgili hoş bir sohbet ortamı oluştu.

Sergi hakkında bilgi; http://www.akmb.gov.tr/Haber.aspx?HaberId=71

Matrakçı Nasuh Sergimiz, Kızılay Metro Sanat Galerisi’nde

Ünlü Türk minyatür sanatçısı, savaş oyunları uzmanı ve tarihçi Matrakçı Nasuh’un eserleri Ankara’da görücüye çıktı.

Türk sanat tarihçisi Prof. Dr. Nurhan Atasoy’un seçtiği 40 eserden oluşan “Matrakçı’nın Şehirleri” sergisi, Kurum Başkanımız Prof. Dr. Turan Karataş tarafından kurdele kesim töreniyle ziyarete açıldı. Daha önce İstanbul’da Dolmabahçe Sarayı Sanat Galerisi’nde sergilenen 40 eser, Ankara Kızılay’daki Metro Sanat Galerisi’nde 21 Şubat’a kadar gezilebilir.

Yavuz ve Kanunî dönemlerinde yaşamış, devrin büyük silahşörü olarak ün yapmış ve bilhassa Osmanlı coğrafyasını gezip arazinin ve şehirlerin konumunu ve mesafelerini belirterek resimlerini yapmasıyla ünlü olmuş tarihçi, matematikçi ve ressam Matrakçı Nasuh’u Ankaralı sanatseverler daha yakından tanıyacaklar. Matrakçı’nın “Beyan-ı Menazil-i Sefer-i Irakeyn” adlı ünlü kitabında, bundan yaklaşık 500 yıl önce İstanbul’dan yola çıkan ordumuzun Tebriz’e oradan Bağdat’a kadar izleyeceği yol, yol üzerindeki konaklama yerleri (menziller), geçitler, köprüler, şehir ve kasabalar tasvir ediliyor.

Türkiye Herkes İçin Spor Federasyonu “SPOR HER YERDE” adlı sporu tanıtma ve yaygınlaştırma projesi kapsamında  23-24-25-26 Ocak 2015 tarihlerinde Diyarbakır, Mardin ve Batman İllerinde  bulunan Kuran Kursları ve Avm’lerde yöre halkına Matrak sporu tanıtımı Matrakçı Efkan Çalış tarafından yapıldı, Matrak sporuna yoğun ilginin olduğu doğu illerimizde çocuklar, gençler Osmanlı medeniyetinin güzelliklerini tanıma ve matrak oynama fırsatını buldular.

Matrakçı Nasuh’un ölümünün 450 yıl dönümünde bir kez daha saygı ve rahmetle anıldı.

Matrakçı Efkan Çalış’ın sunum ve Matrak sporu gösterisi yaptığı panelin
detayları aşağıdadır.

24 Aralık 2014 tarihinde İstanbul, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nde yapılan
sonrası Panel sonrası Fatih Sultan Mehmet Vakıf üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Musa Duman Beyefendi ile Matrakçı Efkan Çalış tarihi ve kültürel bir sohbette bulunup Matrak sporunun gelişmesi için istişarelerde bulundu.

Kanuni Sultan Süleyman’ın matrak Oyunundaki ustalığı nedeniyle takdir belgesi verdiği, bulunduğu ortamda işi tez hallolsun diye berat çıkardığı Matrakçı Nasuh, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi’nde düzenlenen panel ve sergiyle anıldı.
16.yy’da yaşamış minyatür sanatçısı, hattat, tarihçi, matematikçi, coğrafyacı, silahşor ve usta bir matrakçı: Nasuh bin Karagöz bin Abdullah el-Bosnavî, bilinen ismiyle Matrakçı Nasuh, tanınmasını sağladığı matrak oyunu ve kent minyatürleriyle konuşuldu. Panele Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Tarih Bölümü Öğr. Gör. Prof. Dr. Abdülkadir Özcan, Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Güzel Sanatlar Fakültesi Öğr. Gör. Betül Bilgin, Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi Öğr. Gör. Yrd. Doç. Dr. Ali Nihat Kundak, Dünya Matrak Derneği Başkan Yardımcısı/Kurucu Efkan Çalış konuşmacı olarak katıldı. Panelde matrak oyununun ne olduğunu, Muhteşem yüzyıl, Osmanlı Tokadı gibi tarihi filmlerdeki matrak oyunu sahnelerine de danışmanlık yapan Efkan Çalış anlattı.

YENİÇERİLER MATRAKLA SAVAŞA HAZIRLANDI
Matrak kelimesinin Arapça mıtrak kelimesinden türediğini ve sopa anlamına geldiğini söyleyen Çalış, bu oyunun Memlükler zamanında askerlerin kılıç talimi yapması için geliştirildiğini ifade etti. 1517’de Nasuh tarafından Osmanlı’ya getirilen bu oyun kılıç ve kalkan talimi üzerine geliştirildi. Yeniçeriler bir tür savaş sporu olan matrakla cenklere hazırlandı. Kanuni Sultan Süleyman’ın bu oyundaki başarısı nedeniyle takdir belgesi verdiği Matrakçı Nasuh, Kanuni’nin nezdinde kıymetli bir şahsiyetti. Evliya Çelebi Seyahatname’sinde matrak oyunundan bahsediyor ve IV. Murad’ın bu oyunda usta olduğundan söz ediyor.
19.yy’da kılıç kullanımının yasaklanması ve Yeniçeri ocağının kaldırılmasıyla matrak oyununun unutulduğunu söyleyen Çalış, 2008’den beri bu oyunun hem ülkemizde hem dünyada tanıtılması için çaba harcadığını söyledi. Yunanistan, Mısır ve Bosna Hersek gibi birkaç ülkede matrak oyununun bilindiğini dile getiren Çalış, “Bizden önce matrağı tescil ettirebilirler. İnşallah geç kalmayız” serzenişinde bulundu. Kurduğu matrak derneğiyle onlarca antrenör ve sporcu yetiştiren Çalış, birçok ülkede yarışmalara katıldı ve bu oyunun tanınmasını sağladı.

İstanbul’UN GÖRÜLDÜĞÜ EN ERKEN TARİHLİ MİNYATÜR
Matrakçı Nasuh’un kent minyatürlerinden oluşan sergide, İstanbul’un görüldüğü en erken tarihli minyatür de yer aldı. Öğr. Gör. Betül Bilgin, Nasuh’un minyatürlerinde kullandığı kent tasvirleri üzerinde teknik analizler yaptı. Konya, Eskişehir, Erzurum, Bitlis, Halep, Bağdat gibi birkaç kent minyatürü üzerinde dikkatli bakıldığında minyatürlerinde insan kullanmayan Nasuh’un tasvir ettiği bazı taşlar üzerinde insan yüzleri olduğunu ifade etti. Konuşmaların ardından Efkan Çalış, öğrencisiyle birlikte önce matrak oyununu ardından iple oynanan tomak oyununu gösterdi.

http://www.milliyet.com.tr/kanuni-nasuh-un-hayrani-iv-murad-matragin-istanbul-yerelhaber-542495/

Topkapı Sarayı Babüsselam Konferans Salonu’nda gerçekleşen Matrakçı Nasuh paneli öncesinde, saray bahçesinde Matrak sunumu Matrak Sporu Kurucusu Efkan Çalış tarafından  Kültür ve Turizm Bakanı Ömer Çelik Beyefendiye ve katılımcılara yapıldı.

Gösteri sonrası Bakan bey Matrakçı Efkan Çalış ve Matrak sporcuları ile fotoğraf çekindi.

Bakan beyin yakın ilgi gösterdiği Matrak sunumu ve gösterisi keyifle izlendi. Panelin açılış konuşmasını Kültür ve Turizm Müsteşarı Doç. Dr. Haluk Dursun yaptı.

Geniş katılımla gerçekleşen panelde, Nurhan Atasoy “Kanuni Devri Büyük Resim Ustası Matrakçı Nasuh”, Erhan Afyoncu ise “Matrakçı Nasuh’un Hayatı ve Tarihçiliği”ni anlattı. Katılımcılar tarafından ilgiyle izlenen panelde Topkapı Sarayı uzmanlarından Merve Çakır ve Zeynep Atbaş’ın sunumlarına da yer verildi.

 TOPKAPI SARAYI MATRAKÇI NASUH PANELİ

 19  ARALIK 2014/16:00

Matrakçı Nasuhun 450 ölüm yıldönümü anısına UNESCO, Bilkent Üniversitesi ve Dünya Matrak Derneği işbirliği ile 27 Kasım 2014 de yaptığımız Matrakçı Nasuh Sempozyumunda  daha önce bir kaç bilim adamı ve Matrakçı Efkan Çalış tarafından da belirtilen “Matrak oyununu Matrakçı Nasuh’un icat etmediği ” görüşü Matrakçı Efkan Çalış tarafından sempozyumda bildirildi.

Matrakçı Nasuh’un hayatı ve eserleri üzerine çalışma yapmış İstanbul Üniversitesi emekli profesörlerinden ünlü sanat tarihçisi Prof. Dr. Nurhan Atasoy, Bilkent Üniversitesi Edebiyat Fak. Prof. Dr. Nuran Tezcan, Oxford Üniversitesi araştırmacılarından Dr. Zeynep Yürekli-Görkay, Michigan Üniversitesi Osmanlı tarihi profesörü Gottfried Hagen, Bilim tarihi Akademisyenleri Prof. Dr. Feza Günergun (İstanbul Üni.), Prof. Dr. Melek Dosay Gökdoğan (Ankara Üni.) ve Prof. Dr. Yavuz Unat (Kastamonu Üni.) Alman akademisyen Dr. Walter Posch, Dr. Davut Erkan (29 Mayıs Üniversitesi ) ve Gazi Üniversitesi Eski Türk Edebiyatı Profesörü İsmail Hakkı Aksoyak tarafından Matrakçı Nasuh’un bu oyunu icat etmediğine dair Çalış tarafından ortaya atılan sav kabul görmüş ve Matrakçı Nasuh’un bu oyunu icat ettiğine dair bir itiraz olmamıştır. Böylece matrak oyunu ile ilgili tartışmalı bir konu daha açıklık kazanmış oldu.

Matrak oyununun mucidi belli olmayıp bugün yapılan Matrakçı Efkan Çalış tarafından spor olarak kurularak ortaya konan kural ve kaideler ve tekniklerle yapılan şeklini yukarıda adı geçen akademisyenlere Çalış tarafından bizzat sunuldu.

Sempozyumda yapılan sunum ve Matrak gösterisi sonunda Başta Prof. Dr. Nurhan Atasoy olmak üzere tüm yerli ve yabancı akademisyenlerin takdir ve tebrikleri alındı.

Sempozyumda ortaya çıkan Matrakçı Nasuh’a dair yeni bilgilere Matrakçı Efkan Çalış yazmış olduğu Osmanlı Cenk Sanatı Matrak adlı kitabımda yer vereceğini bildirdi.

Diğer taraftan Matrakçı Nasuh eğer kendisini Matrakçı olarak adlandırmamış olsa ve bu oyunda devrinin en iyisi olmasa ve yazmış olduğu kitaplara Matrakçı Nasuh adı ile imza atmamış olsaydı bugün Matrak oyununun tekrar kurulması ve yaşaması imkansız olabilirdi.

Sempozyum Resimleri.
https://www.facebook.com/efkan.calis/media_set?set=a.973063186041343.1073741854.100000130131652&type=1